Ο δρ Θανάσης Καλλανιώτης με την εμφάνιση του κορονοϊου θυμήθηκε αφήγηση της γιαγιάς του από την Αιανή Κοζάνης για τους θανάτους στο χωριό του από την ισπανική γρίπη το 1918. Του είπε η γιαγιά ότι «από την ισπανική γρίπη του 1918 έχασε τους γονείς της, δυο θείους κι έναν από τους παππούδες μένοντας ορφανή με τα τέσσερα αδέρφια της». Αποφάσισε να διερευνήσει το θέμα της ισπανικής γρίπης και διαπίστωσε ότι:
1) θύματα μπορεί να ήταν δεκάδες χιλιάδες στην ελληνική επικράτεια, 4-12 χιλιάδες στη δυτική μακεδονία,
2) ότι πέθαιναν κάθε μέρα κατά δεκάδες άτομα στις περιφέρειες Γρεβενών και Σερβίων,
3) η ισπανική γρίπη έφθασε στην Κοζάνη από τη Θεσσαλονίκη με τραίνα που μετέφεραν στρατό στα μέτωπα... συμμαχικά στρατεύματα,
4) πρωτοεμφανίστηκε στην Κοζάνη στις 10 Οκτωβρίου του 1918 και διήρκεσε 1,5 με 2 μήνες και
5) ότι το τι συνέβαινε στα χωριά την ίδια περίοδο μάλλον δεν θα μαθευτεί ποτέ με ακρίβεια.
Θυμήθηκα αφήγηση του Γιώργου Νικολάου Πάϊκου από την Τσαπουρνιά Ελασσόνας, 89 χρόνων σήμερα, ότι η μάνα του του είχε διηγηθεί επί λέξει: «γιέ μ΄στην Τσαπουρνιά κοντά στο 1920 πέθαναν από την ευλογιά περίπου 60 άτομα». Με δεδομένο ότι το χωριό μου ήταν πλησιέστερα στα σέρβια από ότι στην ελασσόνα και πολύ κοντά στα γρεβενά παρακινήθηκα στο να ψάξω τους προγόνους μου και διαπίστωσα ότι από το στενό οικογενειακό περιβάλλον πέθαναν το 1918-20 οκτώ μέχρι δέκα άτομα. Μεταξύ αυτών που πέθαναν από την ισπανική γρίπη ήταν ο Παππούς μου (Νικόλας Παπαλιάγκας) και ο αδελφός του που είχε σαν επακόλουθο τον πατέρα μου (7 ετών τότε ) και τον αδελφό του (2 ετών) να τους πάρει σπίτι του και να τους μεγαλώσει ο παππούς από τη μάνα τους (Παναγιώτης Μπουρουτζίκας). Από το στενό περιβάλλον του πατέρα μου πέθαναν , η γιαγιά του (Μαρία Μπουρουτζίκα) ,δύο εξάδελφοί του, μία θεία του και μια εξαδέλφη του.
Τρία χρόνια μετά την εμφάνιση του κορονοϊού (covit-19) στην Τσαπουρνιά δεν υπήρξε κανένας θάνατος. Υπήρξαν μόνο 4-5 περιπτώσεις νοσηλείας και πολλές μολύνσεις αλλά κανένας θάνατος.
Από το παραπάνω παράδειγμα συμπεραίνεται ότι η ισπανική γρίπη, παρά το ότι διήρκησε περίπου ενάμισι μήνα μόνο, ήταν πολύ πιο θανατηφόρα από τον κορονοϊό του 2019. Το γεγονός ότι το 1918 οι συνθήκες ιατρικοφαρμακευτικής υποστήριξης ήταν ανύπαρκτες, οι συνθήκες υγιεινής άθλιες και οι συνθήκες εργασίας σκληρές δεν μειώνει το αποτέλεσμα της παραπάνω σύγκρισης.
Από τον Τάσο Παπαλιάγκα
Πρ. Νομαρχιακό Σύμβουλο
(Δρ Αθανάσιος Καλλιανιώτης. “Η ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΓΡΙΠΗ ΤΟΥ 1918 ΣΤΗ ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ. 8/4/2020”.)